Zaznacz stronę

Ankieta FR 2024

ANKIETA
dotycząca
REGULAMINU KONKURSU "FOTOGRAF ROKU 2024 ZPFP"

Definicja słowa "fotografia" wg Słownika Języka Polskiego PWN:

1. «utrwalanie obrazów za pomocą aparatu fotograficznego»
2. «obraz otrzymany w taki sposób»
3. przen. «wierne odbicie, odtworzenie czegoś»
 
Patrząc na powyższą definicję (z pominięciem znaczenia w przenośni), obrazy stworzone przy pomocy AI nie są fotografiami. Również dosłowne tłumaczenie słowa "fotografia" oznacza "rysowanie światłem", co nie ma miejsca podczas tworzenia obrazów przez AI. Ponad to istnieją spore wątpliwości natury prawnej dotyczącej autorstwa takiej pracy wizualnej, która powstała na podstawie opisu słownego przekazanego do narzędzia AI (patrząc na analogię: zleceniodawca obrazu malowanego farbami, który określił malarzowi dokładnie co ma być namalowane nie staje się autorem malowidła). 
Dyskusja, jaka wywiązała się u mnie w okręgu po odrzuceniu pewnych zdjęć z konkursu skłania mnie do podjęcia dyskusji o dość rewolucyjnej zmianie w regulaminie. Do tej pory trzymaliśmy się uparcie tego, że na zdjęciach nie może być elementów antropogenicznych. Zawieraliśmy zapisy, że nie mogą być pola uprawne, czy leśne drogi. Ale takie podejście jest często niesprawiedliwe i trąci na kilometr hipokryzją. Wszak możemy zrobić zdjęcie w lesie, przy leśnej drodze w taki sposób, że albo tą drogę widać albo nie. Jeśli sfotografujemy jelenia na drodze z poziomu ziemi, to drogi widać nie będzie, ale nie oznacza to nagle, że tej drogi tam nie ma, czy że jesteśmy cudownie przeniesieni w jakieś mega dzikie ostępy. Fotografia to sztuka manipulacji. Zdjęcia na polu uprawnym zrobić nie można, ale już w gospodarczym lesie można? A zdjęcia nad kanałem wykopanym przez człowieka? A co z fotografiami wykonanymi np. w Rezerwacie Jeziorsko, który jest zbiornikiem stworzonym ludzkimi rękami?  Z tego co napisała nasza członkini, Dziekan na Wydziale Geograficznym Uniwersytetu Łódzkiego:
"niemal 100% środowiska Polski jest efektem przekształceń dokonywanych przez człowieka. Większość lasów to "pola uprawne" z długotrwałym cyklem sadzenia i zbioru, znaczna część rezerwatów chroni wytwory cywilizacji (czasami są to skutki uboczne rozwoju cywilizacyjnego, ale i tak koniec - końców są to efekty działalności człowieka), większość łąk to także środowiska półnaturalne - w stanie naturalnym znakomita większość łąk byłaby porośnięta lasami łęgowymi w naszej strefie klimatycznej, łąki zajmują tak duże powierzchnie tylko dlatego, że są koszone i/lub dlatego, że prowadzony jest na nich wypas (choć teraz krowa na pastwisku to wielka rzadkość). Przykłady można mnożyć. "
Nie jesteśmy w stanie w sposób bezspornie sprawiedliwy wyznaczyć granicy który element jest efektem działalności człowieka, a który nie. Stosując dotychczasowe zapisy motywujemy uczestników do dwóch rodzajów działań:
a). robienia zdjęć w sposób ukrywający elementy odczłowiecze  i
b). wywierania większej presji na tereny uznawane z dzikie, żeby móc ze zdjęciami startować w konkursie. 
Tym, co chciałbym zaproponować, to całkowite odejście od zapisów zakazujących elementów antropogenicznych (z tego co słyszałem, to nie pojawiają się one już w innych zagranicznych konkursach). Niech fotografia obroni się sama!
Powiecie, że to będzie dopuszczenie zasad z kategorii "Świat w naszych rękach" do reszty konkursu. Nie do końca. Do tej pory dla wielu uczestników kategoria "Świat w naszych rękach" była właśnie takim pudłem na zdjęcia z elementami antropogenciznymi. Niezależnie od tego czy faktycznie pokazują interakcję człowiek-natura, czy nie. Może dzięki zmianie ta kategoria zyskałaby i zaczęła być traktowana zgodnie z oczekiwaniami.
Człowiek tak dalece przeniknął i zdominował otaczającą nas przyrodę, że dalsze utrzymywanie dotychczasowych zasad byłoby oszukiwaniem samych siebie. To, że tematem zdjęcia ma być nadal dzika przyroda - to nie ulega dyskusji. Chodzi tylko o pokazane obok/w tle otoczenie.

Dotychczasowy zapis:
Ze względu na dobro zagrożonych gatunków i unikanie presji fotografów na gniazdujące
ptaki z Konkursu wyłącza się zdjęcia gatunków znajdujące się na Czerwonej liście
ptaków Polski (2020) https://otop.org.pl/2020/12/czerwona-lista-ptakow-polski/ w
kategoriach „krytycznie zagrożone” (CR) oraz „zagrożone” (EN) z wyłączeniem czajki
oraz 4 gatunków z kategorii „narażony” (VU): głuszec, ostrygojad, rybitwa białoczelna,
rybitwa białoskrzydła. Z Konkursu wyłącza się zdjęcia w/w gatunków, w których są one
motywem tej fotografii, wykonane na terenie Polski w rejonach ich miejsc
gniazdowania. Ostateczna interpretacja leży w gestii Jury.

Uwaga od jednego z członków:
Jak to jest, że nie dopuszcza się takich zdjęć (opisanych w dotychczasowym brzmieniu zapisu) do konkursu, to dlaczego dopuszcza się w ogóle ich robienie w Kodeksie Etycznym? Jest tu dość istotna rozbieżność.

Jest to ingerencja w prawa autorskie do koncepcji autora. Ponad to może w skrajnych przypadkach doprowadzić do nadużyć ze strony autorów, którzy mając nadmiar zdjęć do jednej kategorii będą zdjęcia celowo umieszczać w innej kategorii licząc, że jury sobie je przeniesie. 

Propozycja zmiany:

(jest): Organizator nie jest uprawniony do modyfikowania prac Konkursowych sposób inny niż niezbędny do dostosowania pracy Konkursowej do formatu wykorzystywanego nośnika. Zmiana ta jednak nie może wpływać na charakter artystyczny pracy.

(po zmianie): Organizator jest uprawniony do modyfikowania (m.in.: przekadrowania, zmiany proporcji, umieszczenie napisu, zmiany kolorów, przycięcia ukośnego lub innego, wykorzystania w kompozycjach typu kolaż) prac zgłoszonych do Konkursu wyłącznie w celu dostosowania ich do formatu wykorzystywanego nośnika promocyjnego (plakatu, zaproszenia, banneru, reklamy zewnętrznej i innych).